Những vi phạm pháp luật của chủ đầu tư Dự án tổ hợp khách sạn, siêu thị kinh doanh, dược – thiết bị y tế và nhà ở mà các hộ dân đang sống tại đây phản ánh tập trung vào các lĩnh vực quy hoạch, đất đai, xây dựng, bất động sản… Một hộ dân bức xúc: “Chúng tôi là những người tham gia góp vốn từ năm 2011. Đến bây giờ nhìn lại bản vẽ quy hoạch thời kỳ đầu, dự án đã bị thay đổi hoàn toàn. Hạ tầng kỹ thuật của dự án được đầu tư xây dựng dở dang, kém chất lượng. Diện tích đất dành cho các hạng mục công trình công cộng, môi trường, an sinh xã hội đã bị thu hẹp quá mức, thậm chí không được thực hiện. Trong khi đó, mật độ xây dựng nhà ở dân cư lớn, không tuân thủ thiết kế, tùy tiện… Chỉ cần quan sát thực tế, đối chiếu với bản vẽ quy hoạch là rõ những điều này”.

Dự án xây dựng tổ hợp khách sạn, siêu thị kinh doanh dược – thiết bị y tế và nhà ở tại xã Nghi Phú (TP. Vinh) được phê duyệt quy hoạch chi tiết tại Quyết định 521/QĐ-UBND.ĐT năm 2007, với tổng diện tích rộng 7,86 ha. Phía Tây dự án giáp đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, phía Bắc giáp đường quy hoạch rộng 72m, phía Nam giáp đường quy hoạch rộng 30m, phía Đông giáp đường Trương Văn Lĩnh.

Theo Quyết định 521/QĐ-UBND.ĐT, dự án này sẽ có một khu khách sạn 3 – 4 sao bám đường quy hoạch 72m, tạo “điểm nhấn kiến trúc hiện đại quan trọng trong  khu quy hoạch”; có các công trình siêu thị dược – thiết bị y tế và văn phòng cho thuê bám đường Xô Viết Nghệ Tĩnh; có khu dịch vụ khám, chữa bệnh cao 4 tầng bám đường quy hoạch 30m; có sân chơi thể dục, thể thao và cây xanh được bố trí ở trung tâm khu quy hoạch rộng tới hơn 10.000m² để làm đẹp cảnh quan, tạo môi trường tốt; bên cạnh đó, có nhà ở xã hội 5 tầng, nhà phố liền kề, biệt thự, nhà vườn liền kề… Với tổng diện tích xây dựng chỉ khoảng 1,77 ha/7,86 ha, mật độ xây dựng trên tổng diện tích dự án chỉ khoảng 27%.  Bởi vậy, Dự án xây dựng tổ hợp khách sạn, siêu thị kinh doanh dược – thiết bị y tế và nhà ở từng được kỳ vọng như một khu đô thị phức hợp tạo điểm nhấn phía Bắc thành phố Vinh.

Nhưng thực tế sau 12 năm, hiện trạng của dự án này đang là một khu dân cư hết sức hỗn tạp với hệ thống hạ tầng kỹ thuật chưa được đầu tư hoàn chỉnh, thậm chí, còn quá nhiều yếu kém. Từ nóc nhà cao tầng của một dự án liền kề quan sát, các cụm công trình khách sạn, siêu thị, khu thể thao cây xanh… tạo điểm nhấn kiến trúc, đem lại cảnh quan và môi trường sống tốt đẹp hoàn toàn không được chủ đầu tư thực hiện. Mà thay vào đó, dày đặc những căn hộ đơn lẻ với nhiều kiểu dáng, hình hài khác nhau. Từ nhà biệt thự 3 – 4 tầng được đầu tư kinh phí lớn xây dựng công phu đến nhà cấp 4, thậm chí trong khu dự án có cả nhà lá kinh doanh ăn uống.

Cùng các hộ dân đi theo các tuyến đường quy hoạch để đến hết các ngóc ngách của dự án, đối chiếu với bản vẽ quy hoạch lần thứ 5 (được UBND tỉnh phê duyệt hồi tháng 9/2014), khẳng định chủ đầu tư cũng không tuân thủ quy hoạch này. Bởi ngay cả trên phần diện tích đất quy hoạch dành cho công trình công cộng đã bị thu hẹp rất nhiều so với bản quy hoạch đầu tiên, đã xuất hiện không ít nhà ở dân cư. Một hộ dân trao đổi: Đến thời điểm hiện tại, chúng tôi đã nghĩ ở dự án này không còn diện tích đất dành cho các công trình công cộng, an sinh xã hội nữa…

Tại sao một dự án lớn, nằm ở vị trí đắc địa, từng được kỳ vọng là điểm nhấn đô thị lại có tình trạng quản lý quy hoạch lỏng lẻo và mất trật tự xây dựng như thế này? Theo Đội Quản lý trật tự đô thị thành phố, từ đầu năm 2015 đến nay, họ đã rất nhiều lần xử lý vi phạm tại dự án của Công ty TNHH Minh Khang trên địa bàn xã Nghi Phú. Nhưng, chỉ như “đá ném ao bèo”.

Lực lượng này tổng hợp, từ năm 2015 đến nay, đã 12 lần xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực trật tự xây dựng với Công ty TNHH Minh Khang. Mức xử phạt từ trên 20. 000.000 đồng đến 100.000.000 đồng; bên cạnh đó, buộc tháo dỡ công trình vi phạm. Tuy nhiên, số lần Công ty TNHH Minh Khang chấp hành nộp phạt vi phạm hành chính là rất ít ỏi. Bên cạnh đó, đã thể hiện sự coi thường pháp luật khi không chịu tháo dỡ công trình vi phạm. Cho đến nay, một số công trình vi phạm đã được chủ đầu tư đưa vào sử dụng.

Một ví dụ điển hình là vụ việc chủ đầu tư xây dựng công trình sai quy hoạch, sai thiết kế đã được cấp thẩm quyền phê duyệt trên 2 lô đất A34 và A35. Ngày 12/5/2015, Đội Quản lý trật tự đô thị kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính số 132/BB-VPHC. Đến ngày 27/5/2015, UBND TP. Vinh ban hành Quyết định số 3091/QĐ-UBND xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 45.000.000 đồng. Tuy nhiên, Công ty TNHH Minh Khang không chấp hành, không tháo dỡ công trình vi phạm. Hiện tại công trình này vẫn tồn tại, được đưa vào sử dụng kinh doanh nhà hàng ăn uống với tên gọi Nhà hàng Không gian xanh!

Cũng trả lời cho câu hỏi như trên, theo thanh tra Sở TN&MT, từ tháng 12/2015, qua công tác thanh tra sở đã kết luận Công ty TNHH Minh Khang có nhiều những tồn tại, vi phạm quy định của pháp luật. Đó là những vi phạm về tiến độ sử dụng đất, về huy động vốn, về nghĩa vụ tài chính, về việc sử dụng đất và về việc chuyển mục đích sử dụng đất… Điển hình cho những vi phạm, như trong sử dụng đất, chủ đầu tư đã tự ý chuyển các lô có ký hiệu từ A3 – 28  đến A3 – 35 với tổng diện tích 1.058m² từ mục đích sử dụng theo quy hoạch là xây dựng khách sạn cao cấp, siêu thị dược – thiết bị y tế, cơ sở khám, chữa bệnh và văn phòng cho thuê sang xây dựng nhà ở. Hay như việc có 975m² đất quy hoạch xây dựng nhà trẻ (lô E3 – 03, E3 – 04, E3 – 05) chưa được cơ quan có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất nhưng chủ đầu tư tự ý xây dựng nhà ở…

Riêng về lĩnh vực quy hoạch, Dự án tổ hợp khách sạn, siêu thị kinh doanh, dược – thiết bị y tế và nhà ở được phê duyệt quy hoạch chi tiết tại Quyết định 521/QĐ-UBND.ĐT năm 2007. Ngày 21/9/2010, được điều chỉnh quy hoạch lần thứ 2 tại Quyết định số 4283/QĐ.UBND.CN. Cho đến ngày 24/9/2014, được điều chỉnh quy hoạch lần thứ 5 tại Quyết định 4764/QĐ-UBND-XD). Tính từ Quyết định 4283 đến Quyết định 4764, diện tích đất để sử dụng cho mục đích công cộng (đất giao thông, cây xanh thể dục thể thao, bãi đậu xe công cộng, đất sân vườn) giảm 6.466,1m²; diện tích đất để xây dựng nhà trẻ giảm 2.283,24m²; diện tích nhà văn hóa giảm 73,1m²; diện tích đất xây dựng các công trình thương mại công cộng (khách sạn cao tầng, siêu thị kinh doanh dược – thiết bị y tế và văn phòng cho thuê) giảm 6.553,25m².

Những diện tích đất dành cho mục đích công cộng và công trình thương mại công cộng đã cắt giảm, hầu hết chuyển sang phân lô xây dựng nhà ở liền kề, nhà ở phố, nhà biệt thự… Bởi vậy, thanh tra Sở TN&MT xác định việc điều chỉnh quy hoạch dự án nhiều lần đã làm ảnh hưởng đến tính ổn định và tiến độ thực hiện. Đồng thời, việc điều chỉnh giảm diện tích các công trình an sinh xã hội ảnh hưởng đến điều kiện sống của các gia đình, cá nhân đã xây dựng nhà ở trước thời điểm quy hoạch, hoặc đã góp vốn để được sử dụng đất…

Theo một cán bộ có trách nhiệm cấp tỉnh, cho đến thời điểm hiện tại, Dự án tổ hợp khách sạn, siêu thị kinh doanh, dược – thiết bị y tế và nhà ở do Công ty TNHH Minh Khang làm chủ đầu tư đã được cơ quan chức năng thanh, kiểm tra thêm một số lần. Qua lần thanh, kiểm tra gần đây, đã chỉ rõ ra thêm tại dự án này có rất nhiều sai phạm. Đồng thời xác định, chủ đầu tư đã huy động vốn của khách hàng và các tổ chức tín dụng lớn hơn nhiều số vốn đã thực hiện, nhưng không tiếp tục đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, không đầu tư xây dựng các công trình công cộng và công trình phúc lợi xã hội… Hỏi: Dự án này có còn diện tích đất xây dựng công trình phúc lợi công cộng nữa hay không? Vị cán bộ trả lời: Chưa thể xác định được điều này. Chỉ chắc chắn rằng chủ đầu tư có những sai phạm khi chưa được cấp Giấy chứng nhận QSD đất, hoặc chưa có quyết định giao đất nhưng đã ký kết hợp đồng nguyên tắc góp vốn với khách hàng để huy động vốn. Trong đó, có diện tích theo quy hoạch là đất xây dựng nhà trẻ nhưng hiện nay đã có nhà ở trên đó…