Thời gian gần đây, hàng loạt vụ xâm hại tình dục trẻ em khiến dư luận xã hội phẫn nộ và đau xót. Đáng chú ý, có trẻ bị xâm hại tình dục nhiều lần, trong thời gian dài nhưng không dám lên tiếng, hoặc gia đình các bé lúng túng trong việc xử lý khiến vụ việc kéo dài, vô tình tạo điều kiện đối tượng phạm tội tự do ngoài vòng pháp luật.

PV Báo Nghệ An có cuộc trò chuyện với TS.LS Nguyễn Trọng Hải - Trưởng Văn phòng luật sư Trọng Hải & cộng sự xung quanh vấn đề này.

TS.LS Nguyễn Trọng Hải.

PV: Thưa Luật sư, trong nhiều vụ xâm hại tình dục trẻ em, cách xử lý không khéo của phụ huynh vô tình tạo nên khó khăn trên hành trình đưa thủ phạm ra ánh sáng. Từng tiếp nhận những vụ việc liên quan đến hành vi xâm hại tình dục trẻ em, luật sư có lời khuyên gì cho các gia đình khi phát hiện con em mình có dấu hiệu bị xâm hại?

TS.LS Nguyễn Trọng Hải: Trong các vụ xâm hại tình dục trẻ em, đối tượng bị xâm hại thường nhỏ tuổi, tâm lý không vững vàng nên lấy lời khai rất khó. Tôi cho rằng những người làm cha, làm mẹ cần bình tĩnh vỗ về, động viên con vượt qua nỗi sợ hãi. Đừng lớn tiếng hối thúc, ép buộc con. Càng nhẹ nhàng, tỏ rõ thái độ sẵn sàng lắng nghe và luôn ở bên giúp đỡ con thì sẽ dễ tạo được sự tin tưởng nơi cháu bé.

Đặc biệt lưu ý là trong quá trình trò chuyện, phụ huynh nhớ khéo léo ghi âm lại. Nếu trên cơ thể cháu bé có dấu hiệu tổn thương, cần chụp lại hình ảnh. Trong trường hợp cháu bé vừa bị xâm hại gây tổn thương vùng kín, nên giữ lại quần lót, không tắm cho cháu trong vòng 24 tiếng. Đưa cháu bé đến khám tại các cơ sở y tế uy tín, đề nghị bác sỹ kiểm tra ban đầu của vết thương có phải do hành vi xâm hại tình dục gây ra hay không.

Thật khó để giữ nổi bình tĩnh và kiềm chế nỗi đau khi biết con em mình bị xâm hại, nhưng các bậc phụ huynh phải cố gắng tỉnh táo, thực hiện những bước nói trên. Vì đó có thể là bằng chứng, vật chứng vô cùng quan trọng giúp cho hành trình đi tìm công lý thuận lợi hơn.

PV: Nhiều vụ xâm hại trẻ em diễn ra ở các vùng quê nghèo, điều kiện kinh tế - xã hội và mặt bằng dân trí còn những hạn chế nhất định. Nhiều gia đình biết con em bị xâm hại nhưng không biết tìm đến đâu để trình báo, và cần phải tiến hành những thủ tục pháp lý ra sao để đảm bảo quyền lợi cho con em mình...

TS.LS Nguyễn Trọng Hải: Sự lúng túng, thiếu hiểu biết này diễn ra khá nhiều trong các vụ xâm hại tình dục trẻ em. Thậm chí, có trường hợp nạn nhân sống ở những vùng miền nặng hủ tục lạc hậu, dân trí thấp. Phụ huynh khi biết chuyện còn có thái độ trốn tránh, sợ hãi, giấu diếm vì sợ cộng đồng dè bỉu, xa lánh con em mình… Chính điều này lại “tiếp tay” cho những đối tượng “yêu râu xanh” hoành hành.

Việc trình báo và các quy trình xử lý không khó khăn như nhiều người hình dung. Cách nhanh nhất để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bé là phụ huynh gửi đơn tố cáo đến cơ quan công an công an phường, xã, thị trấn nơi cư trú hoặc nơi xảy ra vụ án, đề nghị họ tiếp nhận làm rõ vụ việc của mình. Đồng thời, yêu cầu cơ quan chức năng trưng cầu pháp y và đưa bé đi thăm khám.

Ngay sau khi phát hiện có dấu hiệu tội phạm thì cơ quan điều tra sẽ tiến hành khởi tố vụ án, khởi tố bị can; truy tố, xét xử sẽ được cơ quan chức năng thực hiện theo đúng trình tự của Bộ Luật tố tụng Hình sự.

Trong quá trình điều tra, nếu gặp khó khăn thì phụ huynh có thể liên hệ với các cơ quan như: Hội Phụ nữ; Hội Bảo vệ Bà mẹ và Trẻ em; cơ quan báo chí hoặc luật sư để được tư vấn, trợ giúp về mặt pháp lý, giúp vụ việc được xử lý theo quy định pháp luật.

Tuyệt đối không nên có thái độ giấu giếm, ngại ngùng, phụ huynh hãy cùng bé dũng cảm lên tiếng.

PV: Khi vụ việc xâm hại được đưa ra ánh sáng, thủ phạm có thể đối diện với những hình phạt như thế nào, thưa luật sư?

TS.LS Nguyễn Trọng Hải: Đối với quy định xử lý hình sự về hành vi xâm hại tình dục trẻ em, tại Điều 112, Bộ luật Hình sự năm 1999 quy định về Tội Hiếp dâm trẻ em thì xử phạt kẻ hiếp dâm trẻ em dưới 16 tuổi với khung hình phạt thấp nhất là từ 7 năm - 15 năm tù.

Trong mọi trường hợp giao cấu với trẻ em chưa đủ 13 tuổi đều là phạm tội hiếp dâm trẻ em và người phạm tội bị phạt tù từ 12 năm - 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.

Ngoài ra, Bộ luật Hình sự còn quy định nhiều tội liên quan đến hành vi này như tội cưỡng dâm trẻ em, tội giao cấu với trẻ em, tội dâm ô đối với trẻ em...

Bộ luật Hình sự năm 2015 (chưa có hiệu lực và hiện đang lấy ý kiến để sửa đổi, bổ sung) còn bổ sung tội sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm. Theo đó, hành vi lôi kéo, dụ dỗ, ép buộc người dưới 16 tuổi trình diễn khiêu dâm hoặc trực tiếp chứng kiến việc trình diễn khiêu dâm cũng là phạm tội.

PV: Cảm ơn TS. LS Nguyễn Trọng Hải!

Phước Anh-Baonghean.vn