Theo số liệu thống kê, giá trị sản xuất của kinh tế ngoài quốc doanh (chủ yếu là DNN&V) luôn có chiều hướng gia tăng và chiếm tỷ trọng lớn trong tổng sản phẩm trên địa bàn thành phố.

 Hoạt động của các doanh nghiệp ngoài quốc doanh đã góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, giảm tỷ lệ thất nghiệp của lực lượng lao động trong độ tuổi ở khu vực thành thị. Hiện các DNN&V thu hút gần 50.000 lao động vào làm việc. Tuy tỷ trọng doanh nghiệp sản xuất chưa nhiều, mới chỉ 11,4% trong tổng số hơn 3.000 DNN&V của thành phố, song đáng chú ý là ở số ít doanh nghiệp sản xuất này lại tạo ra kim ngạch xuất khẩu cho tỉnh nhà. Doanh nghiệp Đức Phong là một ví dụ. Từ những sản phẩm dân dã của bà con nông dân cần mẫn làm ra thường được đem bán ở chợ quê đã được ông nâng tầm xuất khẩu sang Nhật Bản, Đài Loan, Thụy Điển, thị trường Châu Âu... đem lại giá trị kinh tế vượt cao gấp nhiều lần so với lúc tiêu thụ nội địa. Và điều đáng mừng hơn nữa là Đức Phong đã tạo việc làm cho hàng ngàn lao động nông thôn khắp các vùng trong tỉnh. Để phục vụ đơn hàng xuất khẩu cho Tập đoàn IKEA Thụy Điển, ông Phong đã phải đi lùng sục khắp các vùng sản xuất hàng mây tre đan nội tỉnh để đặt hàng đáp ứng yêu cầu xuất khẩu. Nhờ đơn hàng xuất khẩu cho Tập đoàn IKEA Thụy Điển của doanh nghiệp Đức Phong mà nghề mây tre đan trong tỉnh vẫn đảm bảo có việc làm, thu nhập ổn định, trong lúc nghề này ở nhiều tỉnh khác đang lao đao, giải thể. Năm 2009, doanh số xuất khẩu của doanh nghiệp này đạt 13 tỷ đồng.

Sản xuất hàng mây tre đan xuất khẩu tại doanh nghiệp Đức Phong.

Thành phố Vinh cũng tạo mọi điều kiện để các DNN&V phát triển, hàng năm trích 300 - 500 triệu đồng từ ngân sách thành phố để khuyến khích phát triển CN - TTCN, trên các lĩnh vực: vận động đầu tư các dự án phát triển công nghiệp, xây dựng làng nghề, nghiên cứu thị trường, nghiên cứu phát triển sản phẩm mới, ứng dụng công nghệ sản xuất mới, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm, tham quan học tập và xúc tiến thương mại trong và ngoài nước... Ngoài ra, thành phố cũng duy trì thường xuyên "đối thoại doanh nghiệp", kịp thời tháo gỡ những khó khăn vướng mắc cho DN. Thực hiện tốt các chính sách miễn, giảm thuế đảm bảo cho các DN miễn giảm thuế theo đúng quy định của pháp luật... Tuy vậy, bên cạnh những kết quả đạt được DNN&V Thành phố Vinh vẫn còn những hạn chế nhất định, hầu hết DN có quy mô nhỏ, vốn ít, số lượng lao động ít, hoạt động phân tán, không đủ kỹ năng để tham gia cạnh tranh hiệu quả trong các thị trường với mức tự do hóa ngày càng gia tăng. Bình quân một DN có vốn điều lệ 1,6 tỷ đồng, 10 - 15 lao động/DN, trong khi đó tỷ lệ này của cả nước là 3,1 tỷ đồng; 20 - 25 lao động/DN. Phần lớn các DNN&V thiếu thông tin về thị trường đầu vào như thị trường vốn, thị trường lao động, thị trường nguyên vật liệu, thiết bị công nghệ, thông tin về chế độ chính sách và quy định của Nhà nước dẫn tới việc các DN chưa thật sự nắm bắt được những cơ hội kinh doanh tốt. Đó là nguyên nhân hạn chế khiến các DNN&V khó xây dựng được các dự án đầu tư sản xuất kinh doanh hiệu quả.

Ngoài ra, vẫn còn tồn tại hiện tượng đăng ký kinh doanh nhưng không hoạt động; DN kinh doanh những ngành có điều kiện, chưa được cấp phép kinh doanh nhưng vẫn hành nghề, một số DN không có trụ sở, không đăng ký mã số thuế... Hy vọng trong thời gian tới DNN&V sớm khắc phục được những tồn tại trên để vững vàng phát triển, tạo ra nhiều sản phẩm cạnh tranh tốt trên thị trường, tiếp tục đóng vai trò hạt nhân quyết định nhịp độ tăng trưởng hàng năm của kinh tế thành phố.

Quỳnh Lan